Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego BEZPIECZEŃSTWO PRZEMYSŁOWE - Bezpieczeństwo przemysłowe

Wykaz podmiotów posiadających świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego

Bezpieczeństwo przemysłowe to wszelkie działania związane z zapewnieniem ochrony informacji niejawnych udostępnianych przedsiębiorcy w związku z realizacją umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych lub zadań wynikających z przepisów prawa. 

Przedmiotem bezpieczeństwa przemysłowego są informacje niejawne o różnych klauzulach, łącznie z systemem organizacyjno-technicznym ich ochrony. Natomiast podmiotami są przedsiębiorcy zamierzający uzyskać dostęp do informacji niejawnych w związku z realizacją umów lub zadań wynikających z przepisów prawa oraz jednostki organizacyjne zlecające ich wykonanie (jednostki zlecające).

W przypadku, gdy z wykonaniem umowy wiąże się dostęp do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne”, przedsiębiorca jest obowiązany posiadać odpowiednie świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego. Świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego jest dokumentem potwierdzającym zdolność przedsiębiorcy do zapewnienia ochrony informacji niejawnych, przed ich nieuprawnionym ujawnieniem w związku z realizacją umów lub zadań. Dodatkowo należy pamiętać, że odpowiednie uprawnienia (poświadczenie bezpieczeństwa, aktualne przeszkolenie w zakresie ochrony informacji niejawnych, stosowanie zasady „need-to-know”) powinni spełniać pracownicy/osoby zatrudnione przez przedsiębiorcę realizującego ww. umowy/zadania. 

Obowiązek posiadania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego nie dotyczy osób fizycznych wykonujących działalność jednoosobowo i osobiście, których zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej potwierdza odpowiednie poświadczenie bezpieczeństwa i zaświadczenie o przeszkoleniu w zakresie ochrony informacji niejawnych. Odpowiednie to znaczy, że zarówno poświadczenie, jaki zaświadczenie o przeszkoleniu powinny być wydane przez ABW albo SKW.  

Świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego wydaje Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Służba Kontrwywiadu Wojskowego po przeprowadzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, które ma na celu ustalenie, czy przedsiębiorca posiada zdolność do ochrony informacji niejawnych w różnych aspektach, jak np.: finansowym, organizacyjnym czy też kadrowym. W ramach postępowania bezpieczeństwa przemysłowego prowadzane jest sprawdzenie przedsiębiorcy i postępowania sprawdzające wobec osób mających uzyskać dostęp do informacji niejawnych.

Podstawowym obowiązkiem jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej jest wprowadzenie do umowy instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego, w której określone zostaną szczegółowe wymagania dotyczące ochrony informacji niejawnych, skutki oraz zakres odpowiedzialności z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków wynikających z ustawy oraz nieprzestrzegania wymagań wskazanych w instrukcji. Dodatkowo, należy określić klauzule tajności materiałów wytworzonych przez przedsiębiorcę w związku z wykonywaniem umowy oraz sposób postępowania z materiałami niejawnymi, które zostaną przedsiębiorcy przekazane i przez niego wytworzone w związku z wykonywaniem umowy.

Szczegółowe informacje na ten temat zawarto w odpowiedziach na następujące pytania.

Jakie podmioty są przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy?

Gdzie należy składać wnioski o przeprowadzenie przez ABW postępowań bezpieczeństwa przemysłowego, w tym poszerzonych postępowań sprawdzających, w celu wydania świadectw bezpieczeństwa przemysłowego?

Gdzie należy składać, w związku ze zmianą właściwości ABW i SKW, o której mowa w art. 10 ust. 2 i 3, wnioski o przeprowadzenie przez ABW poszerzonych postępowań sprawdzających wobec osób zatrudnionych u przedsiębiorców, którzy posiadają ważne świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego wydane przez SKW lub wobec których SKW prowadzi postępowania bezpieczeństwa przemysłowego wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy?

Gdzie składają wnioski o przeprowadzenie przez ABW poszerzonych postępowań sprawdzających przedsiębiorcy wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście, to jest o których mowa w art. 54 ust. 3 ustawy?

Czy przedsiębiorca wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście może w ramach realizacji umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych zatrudniać podwykonawców?

Kto może pełnić funkcję kierownika przedsiębiorcy?

W jakim celu przeprowadza się postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

Kiedy przedsiębiorca ubiega się o wydanie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Czy przedsiębiorca zawsze powinien posiadać świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego?

Jakie wyróżniamy rodzaje świadectw bezpieczeństwa przemysłowego i w jakim zakresie potwierdzają zdolność do ochrony informacji niejawnych?

Czy przedsiębiorca ubiegający się o wydanie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia potwierdzającego zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej musi posiadać własny, akredytowany system teleinformatyczny?

Czy klauzule tajności są powiązane ze stopniami świadectw bezpieczeństwa przemysłowego?

Na jaki okres wydaje się świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego i czy w odniesieniu do świadectw bezpieczeństwa przemysłowego obowiązuje kaskada ważności uprawnień?

W jakich przypadkach wygasa świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego?

Czy przekształcenie przedsiębiorcy jest przesłanką wygaśnięcia posiadanego przez przedsiębiorcę świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Jakie warunki powinien spełniać przedsiębiorca zamierzający wykonywać umowę związaną z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”? 

Jakie warunki powinien spełniać przedsiębiorca wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście ubiegający się o realizację umów związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”?

Kto wydaje upoważnienie dopuszczające osobę do wykonywania prac lub zadań zleconych związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”?

Jakie warunki powinien spełniać przedsiębiorca wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście ubiegający się o realizację umów związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej?

Czy można wyrazić zgodę na udostępnienie informacji niejawnych przedsiębiorcy, który nie posiada świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego lub poświadczenia bezpieczeństwa?

Kto wyraża zgodę na udostępnienie informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej przedsiębiorcy, który nie posiada świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego lub poświadczenia bezpieczeństwa?

W jaki sposób informuje się o wyrażeniu zgody na udostępnienie informacji niejawnych?

W jaki sposób przedsiębiorca uzyskuje dostęp do informacji niejawnych organizacji międzynarodowych (NATO/UE/ESA)?

Czy istnieje wzór wniosku o przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego?

Gdzie można znaleźć wzór kwestionariusza bezpieczeństwa przemysłowego?

Jakim przedsiębiorcom ABW wydało świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

W jakim terminie należy zorganizować system ochrony informacji niejawnych w przypadku ubiegania się o świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego lub drugiego stopnia? 

Jakie sprawdzenia realizowane są w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego?

Co obejmuje sprawdzenie przedsiębiorcy realizowane w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego?

Wobec kogo przeprowadza się postępowania sprawdzające w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego oraz w okresie ważności świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

W jakich przypadkach postępowania sprawdzające wobec pracowników przedsiębiorcy (zleceniobiorcy) może przeprowadzić pełnomocnik ochrony jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie umowy? 

Jakie poświadczenia bezpieczeństwa są odpowiednie w postępowaniu bezpieczeństwa przemysłowego?

Czy za przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego pobierane są opłaty?

Jakie są obecnie koszty przeprowadzenia czynności przy sprawdzeniach przedsiębiorcy prowadzonych w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego i postępowań sprawdzających prowadzonych w ramach postępowań bezpieczeństwa przemysłowego oraz w okresie ważności świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Czy przedsiębiorca ponosi koszty przeprowadzenia postępowania sprawdzającego wobec pełnomocnika ochrony?

Czy zawsze przedsiębiorca ponosi koszty przeprowadzenia postępowania bezpieczeństwa przemysłowego oraz poszerzonych postępowań sprawdzających?

Czy pełnomocnik ochrony zatrudniony u przedsiębiorcy ponosi opłaty za dokonanie przez ABW sprawdzeń w ewidencjach i kartotekach niedostępnych powszechnie? 

Czy pełnomocnik ochrony zatrudniony u przedsiębiorcy, który nie posiada świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego może prowadzić zwykłe postępowania sprawdzające?

Kiedy zatrudnienie pełnomocnika ochrony nie jest obligatoryjne?

Czy można zawiesić postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

W jakich przypadkach ABW zawiesza postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego z urzędu?

Kiedy ABW podejmuje zawieszone postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

W jaki sposób ABW albo SKW kończy postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

Kiedy obligatoryjnie wydaje się decyzję o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Kiedy fakultatywnie wydaje się decyzję o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Kiedy wydaje się decyzję o umorzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego?

Kiedy obligatoryjnie wydaje się decyzję o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Kiedy fakultatywnie wydaje się decyzję o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Czy decyzja o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego i decyzja o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego powinny zawierać uzasadnienie?

Kogo ABW zawiadamia o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

W jakim terminie należy zakończyć postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

Kiedy ABW przeprowadza sprawdzenie z urzędu?

Czy i jak można odwołać się od decyzji o umorzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, decyzji o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego i decyzji o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Kiedy obligatoryjnie umarza się postępowanie odwoławcze?

Czy i jak można zaskarżyć do sądu administracyjnego niekorzystną decyzję organu odwoławczego?

Czy przedsiębiorca wykonujący umowę związaną z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej, ma obowiązek zawarcia analogicznej umowy z podwykonawcą i czy ma obowiązek wprowadzenia do umowy instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego, w przypadku gdy realizacja przez podwykonawcę umowy wiązała się będzie z dostępem do ww. informacji niejawnych?

Czy jednostka organizacyjna zlecająca wykonanie umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”, ma obowiązek wprowadzenia do umowy instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego?

Czy przedsiębiorca posiadający świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego drugiego stopnia, potwierdzające zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „tajne”, może ubiegać się do czasu uzyskania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia o klauzuli „poufne”, o realizację umów związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” i przetwarzać je we własnych systemach teleinformatycznych?

Kto i kiedy opracowuje instrukcję bezpieczeństwa przemysłowego i jakie powinna ona zwierać elementy?

Jakie podmioty są przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy?

Zgodnie z art. 2 pkt 13 ustawy przedsiębiorcą jest przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub każda inna jednostka organizacyjna, niezależnie od formy własności, którzy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierzają realizować lub realizują związane z dostępem do informacji niejawnych umowy lub zadania wynikające z przepisów prawa.

Tym samym, kierując się przepisami ustawy Prawo przedsiębiorców – przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjne niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą, przez którą należy rozumieć zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły. 

Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. 

Gdzie należy składać wnioski o przeprowadzenie przez ABW postępowań bezpieczeństwa przemysłowego, w tym poszerzonych postępowań sprawdzających, w celu wydania świadectw bezpieczeństwa przemysłowego?

Właściwość terytorialna jednostek ABW w zakresie zadań związanych z ochroną informacji niejawnych.

Gdzie należy składać, w związku ze zmianą właściwości ABW i SKW, o której mowa w art. 10 ust. 2 i 3, wnioski o przeprowadzenie przez ABW poszerzonych postępowań sprawdzających wobec osób zatrudnionych u przedsiębiorców, którzy posiadają ważne świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego wydane przez SKW lub wobec których SKW prowadzi postępowania bezpieczeństwa przemysłowego wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy?

Właściwość terytorialna jednostek ABW w zakresie zadań związanych z ochroną informacji niejawnych.

Gdzie składają wnioski o przeprowadzenie przez ABW poszerzonych postępowań sprawdzających przedsiębiorcy wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście, to jest o których mowa w art. 54 ust. 3 ustawy?

Właściwość terytorialna jednostek ABW w zakresie zadań związanych z ochroną informacji niejawnych.

Czy przedsiębiorca wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście może w ramach realizacji umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych zatrudniać podwykonawców?

W ocenie DOIN ABW przedsiębiorca wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście nie może zatrudniać podwykonawców w ramach realizowanych umów związanych z dostępem do informacji niejawnych. Powyższe można wywnioskować bazując na odnoszących się do ww. przedsiębiorcy uregulowaniach zamieszczonych w ustawie oraz wykładni językowej zawartego w art. 54 ust. 3 ustawy sformułowania „przedsiębiorca wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście”. Należy stwierdzić, że zwrot „jednoosobowo” oznacza wykonywanie działalności przez jedną osobę, co automatycznie wyklucza udział w czynnościach innych osób, zaś określenie „osobiście”  dodatkowo wskazuje na to, iż prowadzenie przedsiębiorstwa odbywa się przez tę osobę, bez pomocy, czy pośrednictwa innych osób, co także uniemożliwia zlecenie wykonania czynności innym osobom (podwykonawcom).  Dodatkowo, treść przepisu art. 54 ust. 3 ustawy wskazuje, że intencją ustawodawcy było zapewnienie pewnych udogodnień tym przedsiębiorcom, którzy jednoosobowo i osobiście wykonują czynności związane z dostępem do informacji niejawnych. Tym samym tylko ww. przedsiębiorca dysponujący, wydanym przez ABW albo SKW poświadczeniem bezpieczeństwa i zaświadczeniem o odbytym przeszkoleniu w zakresie ochrony informacji niejawnych winien być uprawniony do dostępu do informacji niejawnych z związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa i wykonywaniem umów na podstawie uprawnień wynikających z ww. przepisu.

Kto może pełnić funkcję kierownika przedsiębiorcy?

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy kierownikiem przedsiębiorcy jest:

• członek jednoosobowego zarządu lub innego jednoosobowego organu zarządzającego;
• cały organ albo członek lub członkowie tego wieloosobowego organu zarządzającego wyznaczeni, co najmniej uchwałą zarządu do pełnienia funkcji kierownika przedsiębiorcy, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez ten organ lub jednostkę;
• w spółce jawnej i spółce cywilnej – wspólnicy prowadzący sprawy spółki;
• w spółce partnerskiej – wspólnicy prowadzący sprawy spółki albo zarząd;
• w spółce komandytowej i spółce komandytowo-akcyjnej – komplementariusze prowadzący sprawy spółki;
• w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą – ta osoba;
• likwidator;
• syndyk lub zarządca ustanowiony w postępowaniu upadłościowym.

Kierownik przedsiębiorcy jest kierownikiem jednostki organizacyjnej w rozumieniu przepisów ustawy.

W jaki celu przeprowadza się postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 54 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 57 ust. 1 ustawy postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego prowadzone jest w celu ustalenia, czy przedsiębiorca posiada zdolność do ochrony informacji niejawnych o określonej we wniosku o przeprowadzenia postępowania bezpieczeństwa przemysłowego klauzuli tajności i stopniu świadectwa.

Dokumentem potwierdzającym zdolność takiego przedsiębiorcy do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne” jest świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego, wydane odpowiednio przez ABW albo SKW, po przeprowadzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego.

Zgodnie z art. 54 ust. 6 ustawy powyższe przepisy stosuje się także do przedsiębiorców będących podwykonawcami umów związanych z dostępem do informacji niejawnych.

Kiedy przedsiębiorca ubiega się o wydanie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Przedsiębiorca ubiega się o wydanie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego, kiedy zamierza realizować umowy lub wykonywać zadania wynikające z przepisów prawa związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli: „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne”.

• przedsiębiorcy wykonującego działalność jednoosobowo i osobiście, który zamierza wykonywać umowy lub zadania wynikające z przepisów prawa związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne” (art. 54 ust. 3 ustawy);
• przedsiębiorcy wykonującego umowy związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” (art. 54 ust. 9).

Jakie wyróżniamy rodzaje świadectw bezpieczeństwa przemysłowego i w jakim zakresie potwierdzają zdolność do ochrony informacji niejawnych?

Zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy w zależności od stopnia zdolności do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej wydaje się świadectwo odpowiednio:

1. pierwszego stopnia – potwierdzające pełną zdolność przedsiębiorcy do ochrony tych informacji;
2. drugiego stopnia – potwierdzające zdolność przedsiębiorcy do ochrony tych informacji, z wyłączeniem możliwości ich przetwarzania we własnych systemach teleinformatycznych;
3. trzeciego stopnia – potwierdzające zdolność przedsiębiorcy do ochrony tych informacji, z wyłączeniem możliwości ich przetwarzania w użytkowanych przez niego obiektach.

Czy przedsiębiorca ubiegający się o wydanie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia potwierdzającego zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej musi posiadać własny, akredytowany system teleinformatyczny ?

Tak.  Zgodnie z art. 48 ust. 1 i 2 ustawy systemy teleinformatyczne, w których mają być przetwarzane informacje niejawne, podlegają akredytacji, której w przypadku systemów przeznaczonych do przetwarzania informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej udziela ABW albo SKW na czas nie dłuższy niż 5 lat. Potwierdzeniem udzielania przez ABW albo SKW akredytacji jest wydane przedsiębiorcy świadectwo akredytacji bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego (art. 48 ust. 5 ustawy).

Czy klauzule tajności są powiązane ze stopniami świadectw bezpieczeństwa przemysłowego?

Stopień świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego nie jest powiązany z klauzulą tajności, co oznacza, iż przykładowo, nie trzeba ubiegać się o wydanie wyłącznie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia, aby móc przetwarzać informacje niejawne oznaczone klauzulą „ściśle tajne” lub np. tylko świadectwa trzeciego stopnia, aby móc przetwarzać informacje niejawne oznaczone klauzulą „poufne”.

Przedsiębiorca, po zapoznaniu się z warunkami umów, o które w przyszłości zamierza ubiegać się albo zadaniami wynikającymi z przepisów prawa, określa we wniosku o przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego stopień świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego i klauzulę tajności informacji niejawnych, których zdolność do ochrony ma ono potwierdzać.

Należy pamiętać, iż każdy z wnioskowanych stopni świadectwa potwierdza zdolność do ochrony informacji niejawnych o wskazanej w nim klauzuli tajności. Różnica odnosi się do sposobu, formy i miejsca przetwarzania przez przedsiębiorcę informacji niejawnych w ramach danego stopnia świadectwa. A zatem, można wystąpić o wydanie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego:

• pierwszego stopnia potwierdzającego pełną zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne”, a w przypadku świadectw organizacji międzynarodowych o klauzuli stanowiącej zagraniczny odpowiednik klauzuli „poufne” lub „tajne”;
• drugiego stopnia potwierdzającego zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne”, a w przypadku świadectw organizacji międzynarodowych o klauzuli stanowiącej zagraniczny odpowiednik klauzuli „poufne” lub „tajne”, z wyłączeniem możliwości ich przetwarzania we własnych systemach teleinformatycznych;
• trzeciego stopnia potwierdzającego zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne”, a w przypadku świadectw organizacji międzynarodowych o klauzuli stanowiącej zagraniczny odpowiednik klauzuli „poufne” lub „tajne”, z wyłączeniem możliwości ich przetwarzania w użytkowanych przez przedsiębiorcę obiektach.

Tym samym, przedsiębiorca przed wystąpieniem z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego w celu wydania świadectwa o danym stopniu i klauzuli tajności powinien rozważyć, czy jego zdolności organizacyjne, finansowe i techniczne umożliwiają spełnienie warunków wymaganych do jego uzyskania.

Na jaki okres wydaje się świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego i czy w odniesieniu do świadectw bezpieczeństwa przemysłowego obowiązuje kaskada ważności uprawnień?

Zgodnie z art. 55 ust. 2 ustawy świadectwo potwierdzające zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli:

• „ściśle tajne” potwierdza zdolność do ochrony informacji niejawnych przez okres 5 lat od daty wystawienia;
• „tajne” potwierdza zdolność do ochrony informacji niejawnych przez okres 7 lat od daty wystawienia;
• „poufne” potwierdza zdolność do ochrony informacji niejawnych przez okres 10 lat od daty wystawienia.

Dodatkowo, zgodnie z przepisami art. 55 ust. 2 ustawy w odniesieniu do świadectw bezpieczeństwa przemysłowego obowiązuje kaskada ważności uprawnień w zakresie ochrony informacji niejawnych – co do klauzuli tajności - przez co należy rozumieć, że ważność tego samego świadectwa potwierdzającego zdolność do ochrony informacji niejawnych oznaczonych wyższą klauzulą jest odpowiednio dłuższa dla klauzul niższych.

W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca posiadający świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego do klauzuli:

• „ściśle tajne” nie będzie musiał występować z kolejnym wnioskiem o wydanie świadectwa do klauzuli „tajne” czy „poufne”:
•  „tajne” nie będzie musiał występować z kolejnym wnioskiem o wydanie świadectwa do klauzuli „poufne”:

bowiem świadectwo potwierdzające zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli:

1. „ściśle tajne” potwierdza zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli;
   1. „ściśle tajne” – przez okres 5 lat od daty wystawienia; 
   2. „tajne” – przez okres 7 lat od daty wystawienia;
   3. „poufne” – przez okres 10 lat od daty wystawienia;
2. „tajne” potwierdza zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli:
   1. „tajne” – przez okres 7 lat od daty wystawienia;
   2. „poufne” – przez okres 10 lat od daty wystawienia;
       
3. „poufne” potwierdza zdolność do ochrony informacji niejawnych o tej klauzuli przez okres 10 lat od daty wystawienia.

Zasada ta dotyczy także świadectw bezpieczeństwa przemysłowego ważnych w dniu wejścia w życie ustawy.

Jednocześnie, w odniesieniu do świadectw bezpieczeństwa przemysłowego nie obowiązuje kaskada ważności uprawnień w zakresie ochrony informacji niejawnych – co do stopnia świadectwa - przez co należy rozumieć, że przedsiębiorca posiadający świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia zrzekając się uprawnień określonych w tym świadectwie (np. z powodu upływu terminu ważności świadectwa akredytacji bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego) nie może korzystać z uprawnień wynikających ze świadectwa drugiego lub trzeciego stopnia. Dzieje się tak, ponieważ ustawa nie przewiduje możliwości częściowego zrzeczenia się uprawnień wynikających z posiadanego świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego. Zgodnie bowiem z art. 55 ust. 4 ustawy jeżeli przedsiębiorca zrzekł się uprawnień określonych w świadectwie – świadectwo to wygasa.

W jakich przypadkach wygasa świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego?

 Zgodnie z art. 55 ust. 4 ustawy świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego wygasa, jeżeli:

1. upłynął okres ważności świadectwa;
2. przedsiębiorca zrzekł się uprawnień określonych w świadectwie;
3. przedsiębiorca został przejęty przez inny podmiot lub został zlikwidowany. 

Czy przekształcenie przedsiębiorcy jest przesłanką wygaśnięcia posiadanego przez przedsiębiorcę świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Nie, ponieważ zgodnie z przepisami art. 55 ust. 4 ustawy świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego wygasa, jeżeli:

1. upłynął okres ważności świadectwa;
2. przedsiębiorca zrzekł się uprawnień określonych w świadectwie;
3. przedsiębiorca został przejęty przez inny podmiot lub został zlikwidowany. 

Jakie warunki powinien spełniać przedsiębiorca zamierzający wykonywać umowę związaną z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”? 

Zgodnie z art. 54 ust. 9 ustawy, przedsiębiorca zamierzający wykonywać umowy lub zadania związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” nie ma obowiązku posiadania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego.

Jest on jednak, zgodnie z art. 54 ust. 10 ustawy obowiązany spełnić wymagania ustawy w zakresie ochrony informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”, z wyjątkiem wymogu zatrudnienia pełnomocnika ochrony, jeżeli w ramach wykonywania umowy związanej z dostępem do tych informacji niejawnych, nie przetwarza ich w użytkowanych przez siebie obiektach tylko na terenie obiektów jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie umowy.

Ustawa określa wymagania, które powinni spełniać zarówno przedsiębiorcy wykonujący umowy/zadania związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”, ale nieprzetwarzający tych informacji w użytkowanych prze siebie obiektach, a mianowicie:

• kierownik jednostki organizacyjnej (kierownik przedsiębiorcy) – aktualne przeszkolenie w zakresie ochrony informacji niejawnych;
• pracownicy przedsiębiorcy realizujący umowę/zadanie związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”  - pisemne upoważnienie kierownika jednostki organizacyjnej (w przypadku braku poświadczenia bezpieczeństwa), aktualne przeszkolenie w zakresie ochrony informacji niejawnych , stosowanie zasady „need-to-know”;

jak również przedsiębiorcy, którzy w ramach wykonywania ww. umowy/zadania przetwarzają informacje niejawne w użytkowanych obiektach, którzy oprócz spełniania ww. wymogów powinni:

• zatrudnić pełnomocnika ochrony posiadającego poświadczenie bezpieczeństwa wydane przez ABW albo SKW i szkolenie w zakresie ochrony informacji niejawnych przeprowadzone nierzadkiej niż raz na 5 lat przez ABW albo SKW;
• opracować i zatwierdzić dokumenty, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 5 i art. 43 ust. 5 ustawy oraz § 3 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie środków bezpieczeństwa fizycznego stosowanych do zabezpieczania informacji niejawnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 683 z późn. zm.);
• posiadać akredytowany system teleinformatyczny w przypadku zamiaru przetwarzania tych informacji we własnych systemach teleinformatycznych, co m. in. wiąże się z koniecznością wyznaczenia przez kierownika przedsiębiorcy, posiadającego odpowiednie uprawnienia inspektora bezpieczeństwa teleinformatycznego i administratora systemu.

Jakie warunki powinien spełniać przedsiębiorca wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście ubiegający się o realizację umów związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”?

W przypadku przedsiębiorcy wykonywającego działalność jednoosobowo i osobiście, który zamierza wykonywać umowy związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” właściwym rozwiązaniem jest potraktowanie przedsiębiorcy  wykonywającego działalność jednoosobowo i osobiście jako kierownika jednostki organizacyjnej i przyjęcie, iż posiada on dostęp do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” z mocy ustawy. Wówczas stosowne przeszkolenie  w zakresie ochrony informacji niejawnych przeprowadzi upoważniony funkcjonariusz ABW lub SKW.

Kto wydaje upoważnienie dopuszczające osobę do wykonywania prac lub zadań zleconych związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”?

Art. 21 ust. 4 pkt 1 ustawy nie wskazuje wprost, czy to kierownik jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie prac lub zadań zleconych jest uprawniony do wydania pisemnego upoważnienia do klauzuli „zastrzeżone” pracownikowi przedsiębiorcy wykonującemu prace na rzecz zleceniodawcy.

W opinii Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego dopuszczalnym jest, a nawet bardziej zasadnym, aby to kierownik przedsiębiorcy podmiotu przyjmującego zlecenie wykonania prac lub zadań samodzielnie udzielał podległym pracownikom (nieposiadającym poświadczenia bezpieczeństwa) pisemnego upoważnienia do dostępu do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” w jednostce zlecającej wykonanie umowy, związanej z dostępem do informacji niejawnych o tej klauzuli tajności.

Czy można wyrazić zgodę na udostępnienie informacji niejawnych przedsiębiorcy, który nie posiada świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego lub poświadczenia bezpieczeństwa?

Zgodnie z art. 54 ust. 7 ustawy można wyrazić pisemną zgodę na udostępnienie informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne” przedsiębiorcy, wobec którego wszczęto postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego lub postępowanie sprawdzające (w przypadku przedsiębiorcy wykonującego działalność jednoosobowo i osobiście). Potwierdzoną za zgodność kopię zgody przekazuje się odpowiednio do ABW lub SKW.

Zgodnie z art. 54 ust. 8  ustawy w szczególnie uzasadnionych przypadkach można także wyrazić pisemną zgodę na jednorazowe udostępnienie określonych informacji niejawnych przedsiębiorcy nieposiadającemu odpowiedniego świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego lub poświadczenia bezpieczeństwa (w przypadku przedsiębiorcy wykonującego działalność jednoosobowo i osobiście), wobec którego nie jest prowadzone postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego lub nie jest prowadzone postępowanie sprawdzające.

Kto wyraża zgodę na udostępnienie informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej przedsiębiorcy, który nie posiada świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego lub poświadczenia bezpieczeństwa?

Jeżeli wobec przedsiębiorcy nieposiadającego odpowiedniego świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego lub poświadczenia bezpieczeństwa (w przypadku przedsiębiorcy wykonującego działalność jednoosobowo i osobiście) wszczęto postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego lub postępowanie sprawdzające, zgodnie z art. 54 ust. 7 ustawy pisemną zgodę na udostępnienie informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne mogą wyrazić:

• Szef Kancelarii Prezydenta RP;
• Szef Kancelarii Sejmu;
• Szef Kancelarii Senatu;
• Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów;
• minister właściwy dla określonego działu administracji rządowej;
• Prezes Narodowego Banku Polskiego;
• kierownik urzędu centralnego,

a w przypadku ich braku odpowiednio Szef ABW albo Szef SKW. Potwierdzoną za zgodność kopię zgody przekazuje się odpowiednio ABW lub SKW.

Zgodnie z art. 54 ust. 8  ustawy w szczególnie uzasadnionych przypadkach pisemną zgodę na jednorazowe udostępnienie określonych informacji niejawnych przedsiębiorcy nieposiadającemu odpowiedniego świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego lub poświadczenia bezpieczeństwa (w przypadku przedsiębiorcy wykonującego działalność jednoosobowo i osobiście), wobec którego nie jest prowadzone postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego lub nie jest prowadzone postępowanie sprawdzające mogą wyrazić:

• Szef Kancelarii Prezydenta RP;
• Szef Kancelarii Sejmu;
• Szef Kancelarii Senatu;
• Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów;
• minister właściwy dla określonego działu administracji rządowej;
• Prezes Narodowego Banku Polskiego;
• kierownik urzędu centralnego,

a w przypadku ich braku odpowiednio Szef ABW albo Szef SKW. Zalecane jest przekazanie odpowiednio ABW lub SKW potwierdzonej za zgodność kopii ww. zgody.

W jaki sposób informuje się o wyrażeniu zgody na udostępnienie informacji niejawnych?

Zgodnie z art. 54 ust. 7 ustawy, o fakcie wyrażenia pisemnej zgody na udostępnienie informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne” przedsiębiorcy nieposiadającemu odpowiedniego świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego lub poświadczenia bezpieczeństwa (w przypadku przedsiębiorcy wykonującego działalność jednoosobowo i osobiście), wobec którego wszczęto postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego lub postępowanie sprawdzające informuje się odpowiednio ABW lub SKW przekazując potwierdzoną za zgodność kopię zgody.

Ww. tryb informowania ABW lub SKW zalecany jest w przypadku wyrażenia zgody na zasadach określonych w art. 54 ust. 8 ustawy.

W jaki sposób przedsiębiorca uzyskuje dostęp do informacji niejawnych organizacji międzynarodowych (NATO/UE/ESA)?

Zgodnie z art. 55 ust. 3 ustawy ABW albo SKW wydaje odrębne świadectwa potwierdzające zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli stanowiącej zagraniczny odpowiednik klauzuli „tajne” lub „poufne”, stosowany przez organizacje międzynarodowe (np. Unię Europejską, Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego lub Europejską Agencję Kosmiczną).

Przedsiębiorca uzyskuje dostęp do informacji niejawnych organizacji międzynarodowych na zasadach analogicznych do uregulowań krajowych, tj. po przeprowadzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego mającego na celu stwierdzenie, czy posiada on zdolność do ochrony informacji niejawnych. Odmienne od krajowych procedury stosowane są w przypadku zamiaru zorganizowania przez przedsiębiorców kancelarii tajnych ww. organizacji międzynarodowych. Ponadto ABW, niezależnie od szkoleń w zakresie ochrony informacji niejawnych, które powinny być prowadzone nierzadkiej niż raz na 5 lat na zasadach określonych w art. 19 ust. 1 i 2 ustawy dodatkowo zaleca prowadzenie przez pełnomocnika ochrony corocznych szkoleń uzupełniających przypominających zasady ochrony informacji niejawnych międzynarodowych.

Przedsiębiorca wykonujący działalność jednoosobowo i osobiście uzyskuje zdolność do ochrony informacji niejawnych międzynarodowych (np. Unii Europejskiej, Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, Europejskiej Agencji Kosmicznej) na zasadach określonych w art. 54 ust. 3 ustawy, tj. poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do ww. informacji wydawane przez ABW albo SKW i zaświadczenie o odbytym przeszkoleniu w zakresie ochrony informacji niejawnych wydawane przez ABW albo SKW.

Natomiast, jeżeli obowiązek uzyskania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego wynika z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej lub prawa wewnętrznego strony zawierającej umowę (art. 54 ust. 4 ustawy) – po przeprowadzeniu przez ABW albo SKW postępowania bezpieczeństwa przemysłowego.

Czy istnieje wzór wniosku o przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego prowadzone jest na wniosek przedsiębiorcy, który nie wymaga uzasadnienia.

W obowiązujących przepisach nie określono wzoru wniosku o przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego. Jednakże należy pamiętać, że zgodnie z art. 56 ust. 2 ustawy we wniosku przedsiębiorca powinien określić stopień świadectwa oraz klauzulę tajności informacji niejawnych, których zdolność do ochrony ma ono potwierdzać.

Zgodnie z art. 56 ust. 3 ustawy do wniosku przedsiębiorca dołącza kwestionariusz bezpieczeństwa przemysłowego oraz ankiety bezpieczeństwa osobowego lub kopie poświadczeń bezpieczeństwa osób określonych w art. 57 ust. 3 ustawy, tj. pracowników przedsiębiorcy. Dodatkowo, załącznikami do kwestionariusza są: dokumenty (sprawozdania finansowe) potwierdzające wyniki (zysk/stratę netto) prowadzonej działalności gospodarczej oraz sprawozdania biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego jeśli podlegają one badaniu.

Do wniosku przedsiębiorca nie dołącza ankiet bezpieczeństwa osobowego pracowników ubiegających się o dostęp do informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, wobec których postępowanie sprawdzające - zgodnie z przepisami ustawy - przeprowadza pełnomocnik ochrony. Co ważne: ABW albo SKW prowadzi poszerzone postępowania sprawdzające mające na celu potwierdzenie dawania rękojmi zachowania tajemnicy w zakresie dostępu do informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, „tajne” i „ściśle tajne” wobec pełnomocników ochrony, zastępców pełnomocników ochrony, kandydatów na te stanowiska, kierowników jednostek organizacyjnych, w których przetwarzane są informacje niejawne
o klauzuli „poufne” lub wyższej. ABW/SKW prowadzi również ww. postępowania wobec osób ubiegających się o dostęp do informacji niejawnych organizacji międzynarodowych lub o dostęp, który ma wynikać z umowy międzynarodowej zawartej przez Rzeczpospolitą Polską.

Zgodnie z art. 56 ust. 4 ustawy stwierdzenie braków formalnych we wniosku lub jego załącznikach powoduje, że ABW wzywa przedsiębiorcę do uzupełnienia uchybień w terminie 30 dni od daty otrzymania wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Zalecany przez ABW wzór wniosku o przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa  przemysłowego

Gdzie można znaleźć wzór kwestionariusza bezpieczeństwa przemysłowego?

Wzór kwestionariusza bezpieczeństwa przemysłowego określono w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie wzorów kwestionariusza bezpieczeństwa przemysłowego, świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego, decyzji o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego oraz decyzji o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego (Dz. U. 2019 r.,  poz. 1103).

Jakim przedsiębiorcom ABW wydało świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Wykaz przedsiębiorców, którym ABW wydała świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego znajduje się w załączonym pliku.

W jakim terminie należy zorganizować system ochrony informacji niejawnych w przypadku ubiegania się o świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego lub drugiego stopnia? 

W przypadku ubiegania się o wydanie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego lub drugiego stopnia przedsiębiorca zobowiązany jest do zorganizowania w terminie 6 miesięcy od daty wszczęcia postępowania kompleksowego systemu ochrony informacji niejawnych.

Niespełnienie w wyznaczonym terminie ww. wymogu stanowi zgodnie z art. 64 ust. 2 pkt 3 ustawy przesłankę do odmowy wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego.

Jakie sprawdzenia realizowane są w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego? 

Zgodnie art. 57 ust. 1 ustawy postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego obejmuje sprawdzenie przedsiębiorcy oraz postępowania sprawdzające wobec osób wskazanych w art. 57 ust. 3 ustawy. Zakres sprawdzeń określono w art. 57 ust. 2 i ust. 3 ustawy.

Co obejmuje sprawdzenie przedsiębiorcy realizowane w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie art. 57 ust. 2 ustawy sprawdzenie przedsiębiorcy, w tym na podstawie danych zawartych w rejestrach, ewidencjach, kartotekach także niedostępnych powszechnie, obejmuje:

1. strukturę kapitału oraz powiązania kapitałowe przedsiębiorcy, źródła pochodzenia środków finansowych i sytuację finansową;
2. strukturę organizacyjną;
3. system ochrony informacji niejawnych, w tym środki bezpieczeństwa fizycznego;
4. wszystkie osoby wchodzące w skład organów zarządzających, kontrolnych oraz osoby działające z ich upoważnienia;
5. w szczególnie uzasadnionych przypadkach osoby posiadające poświadczenia bezpieczeństwa.

Zgodnie z art. 58 ust. 1 ustawy sprawdzenia przedsiębiorcy i osób wymienionych w art. 57 przeprowadza się na podstawie danych zawartych w kwestionariuszu bezpieczeństwa przemysłowego oraz innych informacji uzyskanych w trakcie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego pozwalających ocenić zdolność przedsiębiorcy do ochrony informacji niejawnych.

Wobec kogo przeprowadza się postępowania sprawdzające w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego oraz w okresie ważności świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie art. 57 ust. 3 ustawy w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego oraz w okresie ważności świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego przeprowadza się postępowania sprawdzające wobec osób nieposiadających odpowiednich poświadczeń bezpieczeństwa lub kolejne postępowania sprawdzające, w przypadku upływu terminu ważności posiadanych poświadczeń bezpieczeństwa wobec:

• kierownika przedsiębiorcy;
• pełnomocnika ochrony i jego zastępcy;
• osób zatrudnionych w pionie ochrony;
• administratora systemu teleinformatycznego;
• pozostałych osób wskazanych w kwestionariuszu bezpieczeństwa przemysłowego, które powinny mieć dostęp do informacji niejawnych.

ABW lub SKW zawsze prowadzi poszerzone postępowania sprawdzające wobec kierownika przedsiębiorcy, pełnomocnika ochrony i jego zastępcy, a także w odniesieniu do osób ubiegających się o wydanie poświadczeń bezpieczeństwa potwierdzających dawanie rękojmi zachowania tajemnicy w zakresie dostępu do informacji niejawnych organizacji międzynarodowych.  Dodatkowo poszerzone postępowania sprawdzające prowadzone są wobec pracowników przedsiębiorcy, jeżeli te osoby powinny mieć dostęp do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą „tajne” lub „ściśle tajne”. Natomiast, wobec pracowników ubiegających się o dostęp do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” zwykłe postępowania sprawdzające prowadzi zatrudniony u przedsiębiorcy pełnomocnik ochrony lub w przypadku jego niepowołania (zgodnie z art. 60 ust. 1 ustawy), może przeprowadzić pełnomocnik ochrony jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie umowy lub zadania z dostępem do informacji niejawnych – szczegóły, patrz odpowiedź na pytanie „W jakich przypadkach postępowania sprawdzające wobec pracowników przedsiębiorcy (zleceniobiorcy) może przeprowadzić pełnomocnik ochrony jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie umowy?”

W art. 26 ustawy określono czynności prowadzone w toku poszerzonego postępowania sprawdzającego, w tym sprawdzenia w niezbędnym zakresie danych (zawartych w ankiecie bezpieczeństwa osobowego, informacji uzyskanych w toku postępowania sprawdzającego) w ewidencjach, rejestrach i kartotekach oraz ewidencjach i kartotekach niedostępnych powszechnie.

W jakich przypadkach postępowania sprawdzające wobec pracowników przedsiębiorcy (zleceniobiorcy) może przeprowadzić pełnomocnik ochrony jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie umowy? 

Zgodnie z art. 60 ustawy, w przypadku gdy jednostka organizacyjna zleca wykonanie umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” przedsiębiorcy posiadającemu świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego trzeciego stopnia, który nie zatrudnia pełnomocnika ochrony możliwe jest, aby pełnomocnik ochrony jednostki zlecającej wykonanie ww. umowy przeprowadził zwykłe postępowanie sprawdzające wobec pracowników (tj. osób określonych w art. 57 ust. 3 pkt 5 ustawy) ww. przedsiębiorcy Pełnomocnik ochrony jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie umowy może również przeprowadzić wobec wymienionych osób szkolenie w zakresie ochrony informacji niejawnych.

Odpowiednie wnioski kierownik przedsiębiorcy składa do kierownika jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie umowy.

Jakie poświadczenia bezpieczeństwa są odpowiednie w postępowaniu bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy pojęcie odpowiedniości poświadczenia bezpieczeństwa oznacza, że uprawnia ono do dostępu do wymaganej klauzuli tajności i jest ważne. Zgodnie z art. 57 ust. 4 ustawy w przypadku:

1. kierownika przedsiębiorcy;
2. pełnomocnika ochrony i jego zastępcy;
3. osób zatrudnionych w pionie ochrony;
4. administratora systemu teleinformatycznego

odpowiednie poświadczenia bezpieczeństwa, to poświadczenia upoważniające do dostępu do informacji niejawnych o klauzuli nie niższej niż wskazana we wniosku przedsiębiorcy o wydanie świadectwa.

W dołączanych do wniosku o przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, (także przekazywanych do ABW lub SKW w trakcie tego postępowania albo w okresie ważności świadectwa) wnioskach o wszczęcie postępowań sprawdzających wobec ww. osób, wskazana klauzula tajności informacji, do których osoba sprawdzana ma mieć dostęp, musi być taka sama jak klauzula wskazana we wniosku przedsiębiorcy o wydanie świadectwa.

W przypadku pozostałych pracowników przedsiębiorcy mających uzyskać dostęp do informacji niejawnych przedsiębiorca może wnioskować o wydanie poświadczenia upoważniającego do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą nie wyższą niż klauzula określona we wniosku przedsiębiorcy o wydanie świadectwa.

Czy za przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego pobierane są opłaty?

Zgodnie z art. 61 ust. 1 i ust. 2 ustawy za przeprowadzenie sprawdzenia przedsiębiorcy oraz postępowań sprawdzających wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3 z wyjątkiem kontrolnych postępowań sprawdzających i postępowań sprawdzających, o których mowa w art. 32 ust. 4 ustawy  ABW przysługuje  - na podstawie rachunku – zwrot zryczałtowanych kosztów przeprowadzenia czynności.

Wysokość zryczałtowanych kosztów przeprowadzonych czynności przy sprawdzeniach przedsiębiorcy oraz postępowaniach sprawdzających określa rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2021 r. w sprawie wysokości i trybu zwrotu zryczałtowanych kosztów ponoszonych przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Służbę Kontrwywiadu Wojskowego za przeprowadzenie sprawdzenia przedsiębiorcy oraz postępowań sprawdzających (Dz. U. poz. 84).

Przedsiębiorca w terminie 21 dni od daty doręczenia rachunku, wpłaca na wskazany przez ABW rachunek bankowy, wymienioną w nim kwotę.

Jakie są obecnie koszty przeprowadzenia czynności przy sprawdzeniach przedsiębiorcy prowadzonych w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego i postępowań sprawdzających prowadzonych w ramach postępowań bezpieczeństwa przemysłowego oraz w okresie ważności świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Czy przedsiębiorca ponosi koszty przeprowadzenia postępowania sprawdzającego wobec pełnomocnika ochrony?

Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy przedsiębiorca ponosi koszty przeprowadzenia czynności przy sprawdzeniach przedsiębiorcy oraz postępowań sprawdzających wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3 ustawy, a zatem również za przeprowadzenie poszerzonego postępowania sprawdzającego wobec pełnomocnika ochrony, jego zastępcy lub kandydatów na te stanowiska. Powyższe odnosi się do ww. osób zatrudnionych przez przedsiębiorcę posiadającego świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego lub przedsiębiorcę wobec którego prowadzone jest postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego.

Zwrot kosztów nie przysługuje ABW albo SKW za przeprowadzenie postępowania sprawdzającego wobec pełnomocnika ochrony zatrudnionego u przedsiębiorcy, który zamierza wykonywać/wykonuje umowy związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”. Zatrudnienie pełnomocnika ochrony wynika z przepisów art. 54 ust. 10 ustawy.

Zgodnie z art. 61 ust. 2 wysokość zryczałtowanych kosztów przeprowadzonych czynności określa rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2021 r. w sprawie wysokości i trybu zwrotu zryczałtowanych kosztów ponoszonych przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Służbę Kontrwywiadu Wojskowego za przeprowadzenie sprawdzenia przedsiębiorcy oraz postępowań sprawdzających (Dz. U. poz. 84).

Czy zawsze przedsiębiorca ponosi koszty przeprowadzenia postępowania bezpieczeństwa przemysłowego oraz poszerzonych postępowań sprawdzających?

Ustawa nie przewiduje możliwości zwolnienia z ponoszenia przez przedsiębiorcę kosztów przeprowadzenia czynności w ramach postępowania bezpieczeństwa przemysłowego.

Natomiast, w przypadku postępowań sprawdzających, zgodnie z art. 61 ust. 1 zwrot zryczałtowanych kosztów przeprowadzenia czynności nie przysługuje ABW albo SKW:

• przy kontrolnych postępowaniach sprawdzających;
• poszerzonych postępowaniach sprawdzających wobec osób posiadających ważne poświadczenie bezpieczeństwa wydane przez ABW i SKW, które ubiegają się o wydanie poświadczeń bezpieczeństwa organizacji międzynarodowych w trybie określonym w art. 32 ust. 4 ustawy;
• poszerzonych postępowań sprawdzających wobec pełnomocnika ochrony, jego zastępcy oraz kandydatów na stanowiska zatrudnionych u przedsiębiorcy, który zamierza wykonywać/wykonuje umowy związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” (obowiązek zatrudnienia pełnomocnika ochrony w przypadku przetwarzania/zamiaru przetwarzania  ww. informacji w użytkowanych przez przedsiębiorcę obiektach).

Czy pełnomocnik ochrony zatrudniony u przedsiębiorcy ponosi opłaty za dokonanie przez ABW sprawdzeń w ewidencjach i kartotekach niedostępnych powszechnie? 

Pełnomocnik ochrony zatrudniony u przedsiębiorcy, który przeprowadza zwykłe postępowanie sprawdzające nie ponosi opłat za dokonanie przez ABW sprawdzeń w ewidencjach i kartotekach niedostępnych powszechnie.

Czy pełnomocnik ochrony zatrudniony u przedsiębiorcy, który nie posiada świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego może prowadzić zwykłe postępowania sprawdzające?

W opinii Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego pełnomocnik ds. ochrony informacji niejawnych przedsiębiorcy jest uprawniony do prowadzenia zwykłych postępowań sprawdzających wobec jego pracowników, jeżeli podmiot ten posiada ważne świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego lub też wszczęto wobec niego postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego. Posiadanie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego warunkuje dostęp przedsiębiorcy do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej, zgodnie z art. 54 ust. 2 ustawy, natomiast art. 57 ust. 3 ustawy dopuszcza możliwość prowadzenia postępowań sprawdzających wobec pracowników przedsiębiorcy w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego - w praktyce pełnomocnik ochrony może wszcząć zwykłe postępowanie sprawdzające po opłaceniu przesłanego przez ABW rachunku określającego wysokość zwrotu zryczałtowanych kosztów przeprowadzenia postępowania bezpieczeństwa przemysłowego.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy zwykłe postępowanie sprawdzające przeprowadza się w przypadku ubiegania się o stanowisko lub zamiaru wykonywania prac zleconych związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne”. Dostęp przedsiębiorcy do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” wiąże się z koniecznością uzyskania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego. Nieuprawnione jest prowadzenie zwykłego postępowania sprawdzające wobec osoby zatrudnionej przez przedsiębiorcę, który nie posiada ważnego świadectwa przemysłowego ani nie ubiega się o jego wydanie, ponieważ podmiot taki nie jest uprawniony do przetwarzania informacji niejawnych o klauzuli „poufne” a więc jego pracownicy nie mogą realizować prac związanych z dostępem do informacji niejawnych oznaczonych tą klauzulą, ani zajmować stanowisk związanych dostępem do takich informacji.

Kiedy zatrudnienie pełnomocnika ochrony nie jest obligatoryjne?

Zatrudnienie pełnomocnika nie jest obligatoryjne w przypadku:

• gdy przedsiębiorca zamierza wykonywać umowy związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”, z wyłączeniem możliwości ich przetwarzania w użytkowanych przez niego obiektach (art. 54 ust. 9 i 10 ustawy);
• posiadania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego trzeciego stopnia lub postępowania bezpieczeństwa przemysłowego prowadzonego w celu wydania ww. świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego,  z wyjątkiem posiadania i ubiegania się o świadectwo potwierdzające zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli będącej zagranicznym odpowiednikiem klauzuli „tajne” lub „poufne”, stosowanym przez organizacje międzynarodowe (art. 60 ust. 1 ustawy).

Czy można zawiesić postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 63 ust. 1 postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego, w tym postępowania sprawdzające wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3  ustawy ABW albo SKW zawiesza lub podejmuje na wniosek przedsiębiorcy.

Zgodnie z art. 63 ust. 2  ustawy ABW albo SKW może z urzędu zawiesić postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego, w tym postępowania sprawdzające wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3 ustawy.  

W jakich przypadkach ABW zawiesza postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego z urzędu?

Zgodnie z art. 63 ust. 2 ustawy ABW może z urzędu zawiesić postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego, w tym postępowania sprawdzające wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3 ustawy w przypadku:

• wydania przez inny organ decyzji nakazującej przedsiębiorcy wstrzymanie prowadzenia działalności gospodarczej;
• wszczęcia postępowania upadłościowego wobec przedsiębiorcy;
• nieuregulowania w terminie zobowiązań publicznoprawnych;
• uzależnienia wyniku oceny zdolności przedsiębiorcy do ochrony informacji niejawnych od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.

Kiedy ABW podejmuje zawieszone postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy ABW zawiesza lub podejmuje postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego, w tym postępowania sprawdzające wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3 ustawy na wniosek przedsiębiorcy. O podjęcie ww. postępowań przedsiębiorca powinien wystąpić w okresie 3 lat od daty ich zawieszenia, ponieważ po upływie tego terminu żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane.

Zgodnie z art. 63 ust. 3 ustawy ABW podejmuje zawieszone z urzędu postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego, w tym postępowania sprawdzające wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3 ustawy, po ustaniu przyczyn zawieszenia.

W jaki sposób ABW albo SKW kończy postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego kończy się wydaniem przez ABW albo SKW:

• świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego zgodnie z wnioskiem przedsiębiorcy;
• decyzją o odnowie wydania świadectwa;
• decyzją o umorzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego.

Art. 64 ust. 2 ustawy zawiera obligatoryjne przesłanki, a art. 64 ust. 3 ustawy fakultatywne przesłanki wydania decyzji o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego.

Art. 62 ustawy zawiera przesłanki umorzenia postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, w tym postępowań sprawdzających wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3 ustawy. Dodatkowo należy pamiętać, że przesłanki umorzenia postępowań sprawdzających uregulowane zostały przepisami art. 31 ust. 1 ustawy.

Kiedy obligatoryjnie wydaje się decyzję o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 64 ust. 2 ustawy ABW albo SKW odmawia wydania świadectwa, stwierdzając brak zdolności do ochrony informacji niejawnych, na podstawie następujących przesłanek:

• odmowy wydania lub cofnięcia poświadczenia bezpieczeństwa osobie lub osobom, które zajmują stanowisko kierownika przedsiębiorcy;
• braku możliwości ustalenia struktury kapitałowej i źródeł pochodzenia środków finansowych pozostających w dyspozycji przedsiębiorcy;
• niezorganizowania, w terminie 6 miesięcy od daty wszczęcia postępowania, kompleksowego systemu ochrony informacji niejawnych w przypadku ubiegania się o świadectwo pierwszego lub drugiego stopnia;
• zatajenia danych w kwestionariuszu lub podanie w nim danych nieprawdziwych;
• podania nieprawdziwych informacji o zmianach danych zawartych w kwestionariuszu.

Kiedy fakultatywnie wydaje się decyzję o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 64 ust. 3 ustawy ABW albo SKW może odmówić wydania świadectwa, stwierdzając brak zdolności do ochrony informacji niejawnych, na podstawie następujących przesłanek:

• ujawnienia, w wyniku sprawdzenia osób wymienionych w art. 57 ust. 2 pkt 4 ustawy, w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego niedających się usunąć wątpliwości określonych w art. 24 ust. 2 pkt 1–3 lub 5 lub w art. 24 ust. 3 ustawy;

• niepowiadomienia w terminie 30 dni o zmianie danych zawartych w kwestionariuszu w trakcie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego.

Kiedy wydaje się decyzję o umorzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 62 ustawy ABW albo SKW wydaje decyzję o umorzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, w tym postępowań sprawdzających wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3 ustawy, w przypadku:

• wycofania przez przedsiębiorcę wniosku o wydanie świadectwa;
• wydania orzeczenia o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej;
• przejęcia lub likwidacji przedsiębiorcy.

Kiedy obligatoryjnie wydaje się decyzję o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 66 ust. 2 ustawy ABW albo SKW cofa wydane świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego, stwierdzając utratę zdolności do ochrony informacji niejawnych, na podstawie następujących przesłanek:

• odmowy wydania lub cofnięcia poświadczenia bezpieczeństwa osobie lub osobom, które zajmują stanowisko kierownika przedsiębiorcy;
• braku możliwości ustalenia struktury kapitałowej i źródeł pochodzenia środków finansowych pozostających w dyspozycji przedsiębiorcy;
• utraty funkcjonalności systemu ochrony informacji niejawnych;
• podania nieprawdziwych danych lub zatajenie danych w ramach przekazywanych ABW albo SKW informacji o zmianach danych zawartych w kwestionariuszu.

Kiedy fakultatywnie wydaje się decyzję o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 66 ust. 1 i ust. 3 ustawy ABW albo SKW może cofnąć wydane świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego, stwierdzając utratę zdolności do ochrony informacji niejawnych, na podstawie następujących przesłanek:

• wyników sprawdzenia przedsiębiorcy z urzędu lub ustaleń kontroli ochrony informacji niejawnych;
• ujawnienia, w wyniku sprawdzeń osób wymienionych w art. 57 ust. 2 pkt 4 ustawy, w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego niedających się usunąć wątpliwości określonych w art. 24 ust. 2 pkt 1–3 lub 5 lub w art. 24 ust. 3 ustawy;
• niewykonywania przez przedsiębiorcę obowiązku, o którym mowa w art. 70 ust. 1 ustawy, tj.:
  • niepowiadomienia w terminie 30 dni o zmianach danych zawartych w kwestionariuszu, ogłoszeniu upadłości, likwidacji lub rozwiązaniu jednostki organizacyjnej albo innej formie zakończenia przez nią działalności;
  • zawarciu umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej, wypowiedzeniu jej oraz zakończeniu wykonywania;
  • zawarciu z podwykonawcą umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej, wypowiedzeniu jej oraz zakończeniu wykonywania.

Czy decyzja o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego i decyzja o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego powinny zawierać uzasadnienie?

Zgodnie z art. 67 ust. 2 ustawy decyzja o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego oraz decyzja o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego powinny zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne.

W uzasadnieniu prawnym wskazywana jest przesłanka z art. 64 ust. 2 lub 3 albo z art. 66 ust. 1-3 ustawy,  która stanowiła podstawę decyzji.

W uzasadnieniu faktycznym wskazywane są okoliczności na podstawie, których ustalono występowanie przesłanki z art. 64 ust. 2 lub 3 albo z art. 66 ust. 1-3 ustawy, która nie została usunięta w toku postępowania bezpieczeństwa przemysłowego.

Zgodnie z art. 67 ust. 3 ustawy uzasadnienie faktyczne w części zawierającej informacje niejawne podlega ochronie na zasadach określonych w ustawie.

Choć ustawa nie wskazuje wprost, to należy wnioskować, iż do decyzji o umorzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, w tym postępowań sprawdzających wobec osób wymienionych w art. 57 ust. 3 ustawy stosuje się powyższe zasady.

Kogo ABW zawiadamia o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

O cofnięciu przez ABW świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego powiadamiany jest przedsiębiorca, któremu ww. świadectwo cofnięto.

Dodatkowo, zgodnie z art. 66 ust. 4 ustawy o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego ABW zawiadamia niezwłocznie jednostki organizacyjne, które zawarły umowy z przedsiębiorcą.

W jakim terminie należy zakończyć postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 59 ustawy postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego powinno być zakończone w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy, licząc od dnia przedłożenia wszystkich dokumentów niezbędnych do jego przeprowadzenia.

Kiedy ABW przeprowadza sprawdzenie z urzędu?

Zgodnie z art. 65 ustawy, ABW, w okresie ważności świadectwa, może przeprowadzić z urzędu sprawdzenie przedsiębiorcy w zakresie elementów, o których mowa w art. 57 ust. 2 ustawy, w celu ustalenia, czy nie utracił on zdolności do ochrony informacji niejawnych przed nieuprawnionym ujawnieniem. Tym samym sprawdzenie z urzędu przeprowadza się przykładowo w sytuacji:

• ujawnienia faktów świadczących o możliwości utraty przez przedsiębiorcę zdolności do ochrony informacji niejawnych;
• powołania nowych członków organów zarządzających, kontrolnych i osób działających z ich upoważnienia.

Czy i jak można odwołać się od decyzji o umorzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, decyzji o odmowie wydania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego i decyzji o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego?

Zgodnie z art. 69 ust. 1 i ust. 2 ustawy od decyzji  o umorzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, odmowie wydania oraz o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego przedsiębiorcy przysługuje odwołanie, niewymagające uzasadnienia, do Prezesa Rady Ministrów, które wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji, za pośrednictwem podmiotu, który prowadził postępowanie.

Kiedy obligatoryjnie umarza się postępowanie odwoławcze?

Zgodnie z art. 69 ust. 3 ustawy Prezes Rady Ministrów umarza postępowanie odwoławcze w przypadku:

• wydania orzeczenia o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej;
• przejęcia przedsiębiorcy;
• likwidacji przedsiębiorcy.

Czy i jak można zaskarżyć do sądu administracyjnego niekorzystną decyzję organu odwoławczego?

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy na niekorzystną decyzję lub postanowienie organu odwoławczego przedsiębiorcy przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji lub postanowienia, za pośrednictwem organu odwoławczego.

Od wydanego wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, przedsiębiorcy przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie 30 dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia.

Czy przedsiębiorca wykonujący umowę związaną z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej, ma obowiązek zawarcia analogicznej umowy z podwykonawcą i czy ma obowiązek wprowadzenia do umowy instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego, w przypadku gdy realizacja przez podwykonawcę umowy wiązała się będzie z dostępem do ww. informacji niejawnych?

Tak. Obowiązek ten wynika z art. 70 ust. 1 pkt 3 ustawy, na mocy którego przedsiębiorca, w czasie trwania postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, a także w okresie ważności świadectwa, ma obowiązek informowania w terminie 30 dni odpowiednio ABW lub SKW m. in. o zawarciu z podwykonawcą umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej, wypowiedzeniu tej umowy oraz zakończeniu jej wykonywania. Ponadto art. 70 ust. 2 pkt 3 ustawy zobowiązuje przedsiębiorcę, w czasie realizacji umowy do niezwłocznego informowania jednostki zlecającej wykonanie umowy, a konkretnie osoby wymienionej w art. 71 ust. 3 ustawy o potrzebie zawarcia z podwykonawcą umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych.

Z art. 54 ust. 6 ustawy, wynika, że przepisy art. 54 ust. 1-5 odnoszące się m. in. do warunków dostępu przedsiębiorcy do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej  stosuje się także do przedsiębiorców będących podwykonawcami umów, jeżeli ich wykonywanie wiąże się z dostępem do informacji niejawnych.

Natomiast kwestie związane z wprowadzaniem do umowy instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego uregulowane zostały w art. 71 ustawy, zgodnie z którym jednostka organizacyjna zawierająca umowę związaną z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej jest odpowiedzialna za wprowadzenie do umowy instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego.

Czy jednostka organizacyjna zlecająca wykonanie umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”, ma obowiązek wprowadzenia do umowy instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego? 

Przepisy art. 71 ustawy nakładają na jednostkę organizacyjną zawierającą z przedsiębiorcą umowę związaną z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej obowiązek wprowadzenia do umowy instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego - nie ma więc takiego obowiązku w przypadku zawierania umów związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”.

Jednakże jednostka organizacyjna zawierająca umowę związaną z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” może wprowadzić do ww. umowy instrukcję i określić w niej kwestie wskazane w art. 71 ustawy.

Czy przedsiębiorca posiadający świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego drugiego stopnia, potwierdzające zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „tajne”, może ubiegać się do czasu uzyskania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia o klauzuli „poufne”, o realizację umów związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” i przetwarzać je we własnych systemach teleinformatycznych?

Przedsiębiorca posiadający świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego drugiego stopnia do klauzuli „tajne” nie może wykonywać umów wiążących się z przetwarzaniem we własnych systemach teleinformatycznych informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej.

Przedsiębiorca ten w okresie ważności świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego drugiego stopnia potwierdzającego zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „tajne”, może ubiegać się jedynie o zawarcie umów związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” i „tajne” - bez możliwości ich przetwarzania we własnych systemach teleinformatycznych lub ewentualnie przetwarzać ww. informacje w systemach teleinformatycznych jednostki organizacyjnej zlecającej wykonanie umowy.

Kto i kiedy opracowuje instrukcję bezpieczeństwa przemysłowego i jakie powinna ona zwierać elementy?

Zgodnie z art. 71 ust. 1 i 2 ustawy jednostka organizacyjna zawierająca umowę związaną
z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej jest odpowiedzialna za wprowadzenie do umowy instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego określającej:

1. szczegółowe wymagania dotyczące ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej, które zostaną przekazane przedsiębiorcy w związku z wykonywaniem umowy, odpowiednie do liczby tych informacji, klauzuli tajności oraz liczby osób mających do nich dostęp;
2. skutki oraz zakres odpowiedzialności wykonawcy umowy z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków wynikających z niniejszej ustawy, a także nieprzestrzegania wymagań określonych w instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego;
3. klauzule tajności poszczególnych materiałów lub rodzajów materiałów, które zostaną wytworzone przez przedsiębiorcę w związku z wykonywaniem umowy;
4. sposób postępowania z materiałami niejawnymi, które zostaną przekazane przedsiębiorcy lub przez niego wytworzone w związku z wykonywaniem umowy.

Mając powyższe na uwadze w instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego powinno m. in. znaleźć się odniesienie do:

• wymagań, które powinni spełniać wykonawcy/członkowie konsorcjum, podwykonawcy, pracownicy przewidziani do realizacji umowy;
• informowania o zmianach zaistniałych w toku realizacji umowy dotyczących przykładowo: zmian w systemie ochrony informacji niejawnych wykonawcy, w tym utracie zdolności do ochrony informacji niejawnych, zmianie osób wykonujących umowę, w tym utracie rękojmi zachowania tajemnicy;
• konsekwencji w przypadku niewykonywania/nienależytego wykonywania obowiązków wynikających z ustawy i nieprzestrzegania wymagań określonych w instrukcji;
• osoby wyznaczonej przez kierownika jednostki organizacyjnej zawierającej umowę odpowiedzialnej za nadzorowanie, kontrolę i doradztwo w zakresie wykonywania przez przedsiębiorcę obowiązku ochrony wytworzonych w związku z realizowaną umową lub przekazanych mu informacji niejawnych;
• postępowania z przekazanymi i wytworzonymi materiałami niejawnymi, w tym określenia miejsca, sposobu i formy przetwarzania, informowania o naruszeniu przepisów, postępowania po zakończeniu realizacji umowy.